దక్షిణ తెలంగాణ ప్రజలకు నీటిని అందించే ప్రధాన వనరుగా పాలమూరు – రంగారెడ్డి లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ ప్రాజెక్ట్ ఉంది. ఈ ప్రాజెక్ట్ 1963లో ప్రారంభమై 1983లో పూర్తి అయింది. శ్రీశైలం డ్యామ్ నుండి 215 టిఎంసిల నీటిని ఈ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా పాలమూరు, రంగారెడ్డి జిల్లాలకు తరలిస్తారు.
శ్రీశైలం డ్యామ్ నుండి నీటిని తరలించడానికి ఈ ప్రాజెక్ట్‌లో 29 పంపులు ఉన్నాయి. ఈ పంపుల ద్వారా నీటిని 270 మీటర్ల ఎత్తు నుండి పాలమూరు, రంగారెడ్డి జిల్లాలకు తరలిస్తారు. ఈ ప్రాజెక్ట్‌లో 13 లిఫ్ట్ స్టేషన్లు ఉన్నాయి. ఈ లిఫ్ట్ స్టేషన్ల ద్వారా నీటిని పంట పొలాలకు చేరవేస్తారు.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పాటైన తరువాత
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పాటైన తరువాత, ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ పాలమూరు-రంగారెడ్డి లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ ప్రాజెక్ట్‌కు శంకుస్థాపన చేశారు. ఈ ప్రాజెక్ట్ అత్యంత అధునాతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో రూపొందించబడింది మరియు ఎలక్ట్రోమెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ అద్భుతంగా పరిగణించబడుతుంది.
ఈ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా, శ్రీశైలం రిజర్వాయర్ నుండి కృష్ణ నది నీటిని మహబూబ్ నగర్, రంగారెడ్డి మరియు నల్లగొండ జిల్లాలలోని పంటలకు తరలించడం సాధ్యమవుతుంది. ఈ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా 12 లక్షల 30 వేల ఎకరాలకు సాగునీరు అందించడంతో పాటు, 1228 గ్రామాలకు త్రాగునీరు మరియు పారిశ్రామిక అవసరాలకు నీరు అందించడానికి సహాయపడుతుంది.
ఈ ప్రాజెక్ట్‌ను పూర్తి చేయడానికి, 7000 మంది కార్మికులు, 600 మంది టెక్నిషియన్లు మరియు 85 మంది ఇంజనీర్లు 24×7 ప్రాతిపదికన పని చేస్తున్నారు.
ఈ ప్రాజెక్ట్ గురించి ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ ఒకసారి ఇలా అన్నారు, “నేను మహబూబ్ నగర్ లోక్సభ సభ్యుడిగా ఉన్నప్పుడే తెలంగాణ రాష్ట్రాన్ని సాధించగలిగాం. కృతజ్ఞతగా, పాలమూరు-రంగారెడ్డి ప్రాజెక్ట్‌ను అన్ని అడ్డంకులు అధిగమించి పూర్తి చేస్తాం.”
ఈ ప్రాజెక్ట్‌లోని ఆసక్తికర అంశాలు
విస్తరణ: ఈ ప్రాజెక్ట్ 5 జిల్లాలలోని 19 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలలోని 74 మండలాలను కవర్ చేస్తుంది. ఇది తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని అతిపెద్ద లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ ప్రాజెక్ట్.
కృష్ణ నీటిని లిఫ్ట్ చేయడానికి 5 పంప్ హౌస్‌లు: ఈ పంప్ హౌస్‌లలోని మోటార్ల సామర్థ్యం 31 x 145 మెగావాట్లు, ఇది కాళేశ్వరం ప్రాజెక్ట్‌లోని బాహుబలి మోటార్ల కంటే ఎక్కువ.
68 టిఎంసిల నీటి నిల్వ సామర్థ్యం: ఈ ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించిన 6 రిజర్వాయర్ల నీటి నిల్వ సామర్థ్యం 68 టిఎంసిలు.
4800 మిలియన్ యూనిట్ల విద్యుత్ అవసరం: ఈ రిజర్వాయర్లను నింపడానికి ప్రతి ఏటా 4800 మిలియన్ యూనిట్ల విద్యుత్ అవసరం.
మన ఇంజనీరింగ్ ప్రతిభకి నిదర్శనం
తెలంగాణలోని రిజర్వాయర్లు, పంప్ హౌస్‌ల నిర్మాణంలో ఇంజనీరింగ్ ప్రతిభాపాటవాలు కనిపిస్తాయి. తెలంగాణ జిల్లాలు ఒకదాని పైన మరోటి ఎత్తైన ప్రాంతాలుగా ఉన్నాయి. అందువల్ల, ఈ రిజర్వాయర్లను నిర్మించడానికి మెట్ల వంటి నిర్మాణాన్ని ఉపయోగించారు. మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలోని నార్లాపూర్ గ్రామంలోని అంజనాగిరి రిజర్వాయర్ 345 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. ఇది 8.4 టిఎంసిల నీటిని నిల్వ చేయగలదు. రంగారెడ్డి జిల్లాలోని షాద్నగర్ కొందుర్గ్ మండలంలోని కెపి లక్ష్మీదేవిపల్లి రిజర్వాయర్ 670 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. ఇది 3 టిఎంసిల నీటిని నిల్వ చేయగలదు.
ఈ ప్రాజెక్ట్‌లో, ఓపెన్ కెనాల్స్ కంటే సొరంగ మార్గాలే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఇది వ్యవసాయ పంట భూములను తక్కువగా సేకరించడానికి సహాయపడుతుంది. రిజర్వాయర్లను నిర్మించడానికి, 2 లేదా 3 గుట్టలు ఉన్న ప్రాంతాలను ఎంచుకున్నారు. ఇది గ్రామాలను ముంపుకు గురికాకుండా ఉంచుతుంది. 145 మెగావాట్ల మోటార్ పంప్ సెట్‌ను ఒక రోజు (24 గంటలు) నడిపిస్తే, 0.26 టిఎంసిల నీటిని లిఫ్ట్ చేసి విడుదల చేస్తుంది. ఇది 1400 ఎకరాల వరి పొలాలకు నీటిని అందించడానికి సరిపోతుంది.
5 హెచ్‌పి మోటార్ – వరి పంట
సాధారణంగా, మనం బావులలో 5 హెచ్‌పి మోటార్‌లను ఉపయోగిస్తాము. ఈ మోటార్‌లు 61 మీటర్ల ఎత్తుకు నీటిని లిఫ్ట్ చేయగలవు మరియు ఒక్క సెకన్‌కు 24 లీటర్ల నీటిని విడుదల చేస్తాయి. ఒక గంటలో, ఈ మోటార్‌లు 86,400 లీటర్ల నీటిని విడుదల చేస్తాయి.
అయితే, ఒక ఎకరం వరి పొలం పంటకు సుమారు 55 లక్షల నుండి 60 లక్షల లీటర్ల నీరు అవసరం. ఈ లెక్కన, 5 హెచ్‌పి మోటార్‌ను ఉపయోగించి ఒక ఎకరం వరి పొలానికి సరిపడా నీటిని అందించడానికి సుమారు 675 గంటలు పడుతుంది.
పెద్ద మోటార్ల సామర్థ్యం అద్భుతం
ప్రపంచంలోనే అత్యధిక సామర్థ్యం గల 145 మెగావాట్ల మోటార్ పంప్సెట్లు కృష్ణమ్మ నీటిని 104 మీటర్ల, 121 మీటర్ల, మరియు 124 మీటర్ల ఎత్తుకు లిఫ్ట్ చేస్తాయి. ఒక్క మోటార్ పంప్సెట్ 3001 క్యూసెక్స్ నీటిని విడుదల చేయగలదు, అంటే ఒక్క సెకండ్‌లో 84,999 లీటర్ల నీటిని డిస్చార్జ్ చేయగలదు. ఇది పెద్ద చెరువుని ఒక్క రోజులోనే నింపేస్తుంది.
ఈ మోటార్ల సామర్థ్యం అద్భుతమైనది. అవి కృష్ణమ్మ నీటిని ఎత్తైన ప్రాంతాలకు చేర్చడంలో సహాయపడతాయి, ఇది రైతులకు మరియు తాగునీటి అవసరాలకు నీరు అందిస్తుంది.