Women Reservation Bill – మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు ప్రకారం, లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్రాల శాసనసభలలోని మొత్తం సీట్లలో 33% స్థానాలు మహిళలకు కేటాయించబడతాయి.
భారతదేశంలో మహిళల రాజకీయ పాత్రను పెంచడానికి రూపొందించిన మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు (Women Reservation Bill) ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఈ బిల్లు ప్రకారం, లోక్‌సభ, రాజ్యసభ, రాష్ట్రాల శాసనసభలలో మొత్తం సీట్లలో 33% స్థానాలు మహిళలకు కేటాయించబడతాయి.
ప్రస్తుతం (2023), లోక్‌సభలో 542 సీట్లలో 78 మంది మహిళా ఎంపీలు, రాజ్యసభలో 224 సీట్లలో 24 మంది మహిళా ఎంపీలు, ఉభయసభల్లో మొత్తం 102 మంది మహిళా ఎంపీలు ఉన్నారు. ఈ లెక్కన చూస్తే, పార్లమెంట్‌లో మహిళల శాతం 13.3% మాత్రమే. ఈ సంఖ్యను 33%కి పెంచడం ద్వారా మహిళలకు రాజకీయ రంగంలో సమాన అవకాశాలు లభిస్తాయి.
ఈ బిల్లు 2008లో మొదటిసారిగా ప్రవేశపెట్టబడింది, కానీ ఇంకా ఆమోదించబడలేదు. బిల్లును ఆమోదించడం ద్వారా భారతదేశం ప్రపంచంలోని మొదటి దేశంగా మారే అవకాశం ఉంది, దీనిలో మహిళలకు రాజకీయ రంగంలో సమాన ప్రాతినిధ్యం ఉంటుంది.
భారతదేశంలో మహిళలకు రాజకీయ రంగంలో సమాన ప్రాతినిధ్యం కల్పించడానికి 1996లో మొదటిసారిగా మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు ప్రవేశపెట్టబడింది. హెచ్‌డీ దేవెగౌడ సారథ్యంలోని యునైటెడ్‌ ఫ్రంట్‌ ప్రభుత్వం లోక్‌సభలో ఈ బిల్లును ప్రవేశపెట్టింది. అయితే, ఆ తర్వాత వాజ్‌పేయీ, మన్మోహన్‌ సింగ్‌ ప్రభుత్వాల హయాంలోనూ ఈ బిల్లు ఆమోదానికి నోచుకోలేదు. చివరకు 2010లో రాజ్యసభలో ఆమోదం పొందినా, లోక్‌సభలో ఇంకా పెండింగ్‌లోనే ఉంది.
2014లో లోక్‌సభ రద్దు కావడంతో, మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు మళ్లీ పెండింగ్‌లోకి వెళ్లింది. 2023లో, కేబినెట్‌ ఆమోదంతో, బిల్లును మళ్లీ లోక్‌సభలో ప్రవేశపెట్టారు. 2023 సెప్టెంబర్ 20న, లోక్‌సభలో బిల్లును ఆమోదించారు. రాజ్యసభలో కూడా బిల్లు ఆమోదం పొందితే, 2027లో జనగణన పూర్తయ్యాక, లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల శాసనసభలలో మహిళలకు 33% రిజర్వేషన్లు అమలవుతాయి.